Historia

1. Początki

Odczytując znaki czasu i potrzeby ludzi oraz wychodząc naprzeciw bieżącym problemom takim jak niedostosowanie i sieroctwo społeczne dzieci i młodzieży, wsparcie rodzin niewydolnych wychowawczo w sprawowaniu opieki nad dziećmi, jak również wypełniając słowa Jezusa Chrystusa: “Błogosławieni miłosierni, albowiem oni miłosierdzia dostąpią”, Kapituła Prowincjalna Prowincji św. Jadwigi w Polsce w roku 1997 uznała za konieczne powołać nową agendę charytatywną w służbie bliźnim i ubogim. Na wniosek Kapituły, ojciec dr Błażej Kurowski OFM, ówczesny Minister Prowincjalny, dnia 1 września 1997 roku powołał do istnienia Franciszkański Ośrodek Pomocy Dzieciom w Głubczycach, którego pełna brzmi: Franciszkański Ośrodek Pomocy Dzieciom oraz Osobom Niepełnosprawnym i Społecznie Nieprzystosowanym.

Jako podstawowy cel przyjęto szerzenie chrześcijańskich zasad charytatywnych, bezpośrednią i pośrednią działalność charytatywną na rzecz niepełnosprawnych, ubogich, chorych, nieprzystosowanych społecznie, samotnych, dotkniętych cierpieniem i innych potrzebujących jakiejkolwiek pomocy. Głównymi zadaniami nowopowstającego Ośrodka zostały wyznaczone:

• szerzenie nauki Jezusa Chrystusa o miłosierdziu i pogłębianie jej zrozumienia;
• krzewienie ducha czynnej miłości bliźniego;
• formowanie ideowe i praktyczne działaczy i pracowników charytatywnych
• opracowanie programów działalności charytatywnej w oparciu o wskazania Ministra Prowincjalnego jak i własne rozeznanie potrzeb terenu;
• jednoczenie, koordynowanie, doskonalenie i kontrolę działalności wszystkich placówek prowincjalnej akcji charytatywnej.

Jako siedzibę Franciszkańskiego Ośrodka Pomocy Dzieciom wybrano klasztor w Głubczycach, a dokładnie wydzieloną jego część z II połowy XVIII wieku, zbudowaną jako Gimnazjum Książęce na potrzeby młodych mieszkańców, którzy po przejęciu tej części Śląska przez Prusy, na rozkaz Fryderyka II Wielkiego mieli zabronioną możliwość pobierania nauk poza granicami państwa, co uniemożliwiło uczenie się w Opawie, która została w rękach austriackich. W ostatni latach w owych murach mieścił się Postulat Zakonu Braci Mniejszych Prowincji św. Jadwigi, a więc pierwszy rok formacji zakonnej, który w roku 1997 został przeniesiony do Kłodzka. Tym sposobem ledwo co opustoszałe mury mieszczące kandydatów do życia zakonnego, zostały zaadoptowane na przyjęcie dzieci i młodzieży.

Początkowo chciano założyć Warsztaty Terapii Zajęciowej dla młodzieży i dzieci niepełnosprawnych, jednak o. Paweł Tarnowski, któremu Kapituła Prowincjalna zleciła zorganizowanie i opiekę nad Franciszkańskim Ośrodkiem, widząc wielu młodych ludzi, bezcelowo szwędających się po ulicach, uznał iż większą potrzebą będzie zorganizowanie świetlicy socjoterapeutycznej, w której dzieci i młodzież będą mogły spokojnie i bezpiecznie spędzać wolny czas oraz otrzymać pomoc w nauce i pomoc duchową.

Szybko zabrano się do adoptowania pomieszczeń na przyjęcie młodych ludzi, jednak początki nie były łatwe. Trzeba było zorganizować wszystko od podstaw. Brakowało dosłownie wszystkiego: odpowiednich mebli, sprzętów kuchennych, stolików i krzeseł. Dlatego o. Paweł musiał stanąć na wysokości zadania, pozyskując licznych dobrodziejów, aby wyposażyć Ośrodek w najważniejsze rzeczy i przygotować na rozpoczęcie działalności. Również należało załatwić wszelkie formalności prawne, m. in. NIP i Regon, co zaczęto załatwiać z wielkim impulsem i tak Ośrodek otrzymał kościelną osobowość prawną i jest instytucją pozarządową. Kuratorium Oświaty w Opolu nadało mu rangę niepublicznej placówki opiekuńczo-wychowawczej pod numerem 109.

2. Lata 1997-2006

Powołanie Franciszkańskiego Ośrodka Pomocy Dzieciom dość szybko znalazło pozytywny odbiór wśród miejscowej ludności, która z serca zaczęła wspierać różne działania. Pierwszym Dyrektorem został mianowany o. Paweł Tarnowski, a do pomocy jako terapeutka i kierownik administracji zatrudniona zostaje p. Bożena Wojnarska. Pierwsze zajęcia odbywają się 1 października 1997 roku, a patronem zostaje ustanowiony św. Franciszek z Asyżu. Zajęcia odbywają się od poniedziałku do piątku w godzinach od 14.00 do 20.00 dla dzieci i od 19.00 do 22.00 dla młodzieży. Plan dnia jest podzielony na bloki zajęciowe takie jak: rozmowy indywidualne, wzajemna pomoc przy odrabianiu zadań domowych i autoedukacja, zajęcia w grupach – socjoterapia, wspólna kolacja, gry i zabawy redukujące emocje i zabawy własne oraz zajęcia klubowe połączone z terapią indywidualną dla młodzieży i dorosłych. Również każdy dzień ma swoją specyficzną tematykę i tak: w poniedziałki zajęcia plastyczne, wtorki sport i film, środa basen i rękodzieło, czwartek muzykoterapia i ćwiczenia duchowe, piątek sport i turystyka z wycieczkami. W czasie pobytu w Ośrodku uczestnicy odrabiają zadania domowe i uczą się przy pomocy wolontariuszy, czytają lektury i inne książki a także rozwijają swoje zdolności i talenty przez malowanie, rysowanie, szycie, sklejanie modeli oraz prace renowacyjne. Również kładziony jest nacisk na rozwój podstawowych umiejętności życiowych takich jak robienie kanapek, zmywanie czy sprzątanie. Również w okresie ferii zimowych i wakacji są organizowane turnusy wypoczynkowe, wycieczki oraz pielgrzymki. Działalność Ośrodka obejmowała również wychowanie religijne poprzez spotkania Młodzieży Franciszkańskiej, pomoc osobom niepełnosprawnym przez powołaniu klubu dla osób niepełnosprawnych „Konik”, czy punkt konsultacyjny Niebieskiej i Pomarańczowej Linii dotyczący problemów alkoholowych i przemocy. Z biegiem czasu powstała także kawiarenka internetowa dla młodzieży ciesząca się wielką popularnością.

Ośrodek jest nazywany i traktowany jako “drugi dom”. Do Ośrodka uczęszczało w tym czasie za ponad 150 dzieci i ok. 30 młodzieży i ponad 50 osób dorosłych, którzy chociaż przez chwilę doznało rozgrzania i rozpalenia serc miłością do Boga i ludzi, rozpoczynając patrzeć na świat oczami przepełnionymi nadzieją. Wszyscy przebywający w Ośrodku traktują go jako swój “drugi dom”, miejsce pracy, rekreacji i odpoczynku oraz spotkań z bliskimi, a wszystko w atmosferze bezpieczeństwa, prawdy, wyrozumieniu i cierpliwości. Przez te lata Ośrodek wtopił się w krajobraz miasta, gminy, powiatu głubczyckiego i sąsiednich stając się “Ogniskiem”, w którym płonie przyjazny dla wszystkich “Brat Ogień” – płomień miłości, rozgrzewających tych co poszukują sensu i celu życia. W 2005 roku o. Paweł otrzymał indywidualny „Złoty Herb” Głubczyc – nagrodę Rady Miejskiej za szczególne osiągnięcia i aktywność społeczną dla miasta i gminy Głubczyce.

3. Lata 2006-2017

Dnia 18 kwietnia 2006 roku, po dziewięciu latach dyrektorowania Franciszkańskiemu Ośrodkowi Pomocy Dzieciom, o. Paweł składa rezygnację z pełnienia tej funkcji. Jego miejsce Kongres Kapitulny Prowincji św. Jadwigi powierza o. Tobitowi Wołowcowi, który swą posługę sprawuje do maja 2007 roku. W tym czasie oprócz kontynuowania istniejących zadań, dzieci i młodzież przygotowują wiele przedstawień teatralnych, z którymi jeżdżą
po całej Polsce.

Dnia 14 czerwca 2007 roku, w miejsce o. Tobita, Zarząd Prowincji powierza urząd dyrektora Ośrodka o. Jozafatowi Gohlemu, ówczesnemu definitorowi i ekonomowi Prowincji. W tym czasie rozwinęła się bardzo animacja wolontariatu w Ośrodku wśród dorosłych i młodzieży. Również emerytowani i czynni nauczyciele poświęcali swój czas, aby udzielać bezpłatnych korepetycji wychowankom FOPD. Plan dnia pozostaje niezmieniony poza drobnymi korektami. Również zostaje zwrócona uwaga na potrzebą szkolenia wychowawców i wolontariuszy w celu uzupełnienia ich wiedzy i doskonalenia umiejętności, gdzie 15 wolontariuszy rocznie bierze udział w różnych szkoleniach, zdobywając m. in. uprawnienia opiekunów kolonijnych. Zostaje także rozwinięta współpraca z Opolskim Bankiem Żywności, która wyraża się w zbiórkach żywności przez głubczyckimi sklepami oraz udzielaniem pomocy żywnościowej najuboższym rodzinom. Ośrodek także zaangażował się w pomoc psychologiczną i prawną ofiarom przestępstw przystępując do Lokalnego Ośrodka Wsparcia. Rozwija się również współpraca z Gminą Głubczyce, Ośrodkiem Pomocy Społecznej, Kuratorium Oświaty czy Ministerstwem Kultury co owocuje realizacją wielu programów społecznych na które uzyskano dotacje finansowe.

Decyzją Kongresu Kapitulnego, dnia 3 sierpnia 2009 roku dyrektorem FOPD zostaje o. Łazarz Żukowski. Kontynuując zadania swoich poprzedników, stara się reklamować działania Ośrodka poprzez media oraz rozwija kilka swoich autorskich pomysłów. Powstaje strona internetowa oraz w lokalnych mediach program religijno-społeczny “Franciszkańskie Laboratorium Wiary” w którym poruszane są tematy religijne. We wrześniu 2010 roku zostaje stworzony Klub Młodej Mamy “Matecznik”, gdzie kobiety będące w stanie błogosławionym i młode matki mają miejsce do spotkań i wymiany doświadczeń. Organizowane są wraz z Powiatowym Muzeum Ziemi Głubczyckiej “Jarmarki Anielskie”, a z Państwową Szkołą Muzyczną w Głubczycach “Wieczory Anielskie”. Działalność Ośrodka zyskała uznanie Marszałka Województwa Opolskiego, a o. Łazarz został mianowany członkiem Zespołu Interdyscyplinarnego ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie w Gminie Głubczyce.

Kapituła Prowincjalna 2012 roku powierzyła urząd dyrektora FOPD o. Mieczysławowi Lenartowi, który przybył do Głubczyc 16 sierpnia 2012 roku. Nie tylko, że kontynuował dzieło swoich poprzedników, ale także w sposób szczególny objął duchową opieką Liturgiczną Służbę Ołtarza organizując mocno ich formację duchową oraz włożył wiele pracy w remont Ośrodka. Badał także historię Ośrodka czy lokalnej społeczności co miało swoje odbicie w licznych artykułach. Również został powołany do Zespołu Interdyscyplinarnego.

Po Kapitule Prowincjalnej roku 2016, o. Mieczysław został przeniesiony do Wrocławia gdzie objął urząd gwardiana, a dyrektorem FOPD został ponownie o. Paweł Tarnawski, który oprócz kontynuacji prowadzonych dzieł i pracy w Zespole Interdyscyplinarnym, wiele czasu poświęcał na wspólne wyjazdy wypoczynkowe
i integracyjne dzieci i osób starszych oraz powołał do działalności Klub “Joachima i Anny” przeznaczony dla seniorów.

W maju 2017 roku, Kongres Kapitulny powierzył urząd dyrektora o. Urbanowi Adamowi Bąkowi, socjoterapeucie, który stara się nie tylko kontynuować dzieło swoich wielkich poprzedników, ale również chciałby aby FOPD stał się miejscem spotkań i dzielenia miłości, żeby każdy mógł tu czuć się jak w domu a wszyscy byli jedną wielką rodziną. Kieruje się swoim autorskim programem socjoterapeutycznym “Pedagogika miłości”, który polega na traktowaniu każdego z miłością i szukania w nim dobra, tak jak robił to Jezus Chrystus. Dlatego każdego dnia w Ośrodku wychowankowie uczą się znajdować w sobie dobro i odkrywać co dobrego spotyka ich w życiu oraz zdobywają umiejętności nazywania swoich emocji i traktowania wszystkich z szacunkiem. Ojciec Urban również został powołany do Zespołu Interdyscyplinarnego, a dodatkowo zwrócił uwagę na konieczność ukazania większemu gronu odbiorców funkcjonowanie Ośrodka, przez uruchomienie strony internetowej: www.pomagajmydzieciakom.pl, oraz media społecznościowe, co wyraziło się
w uruchomieniu Fanpage Ośrodka: www.facebook.com/pomagajmydzieciakom. Owocem potrzeby zaznajomienia i przybliżenia działalności FOPD mieszkańcom Głubczyc są również relacje z uroczystości i wystąpienia w miejscowych mediach, a dla szerszego grona odbiorców w mediach wojewódzkich, gdzie często gości z wychowankami, którzy sami opowiadają o swoich przeżyciach w Franciszkańskim Ośrodku Pomocy Dzieciom.

4. Franciszkański Ośrodek Pomocy Dzieciom dzisiaj.

Biorąc pod uwagę charakter pracy Ośrodka i jego odbiorców, należy uznać funkcjonowanie Franciszkańskiego Ośrodka Pomocy Dzieciom w Głubczycach jako wspaniałe dzieło zakonu na rzecz ubogich i najbardziej potrzebujących. W tym roku obchodzone było XX-lecie istnienia Ośrodka, co miało swój wyraz w centralnych uroczystościach dnia 26 listopada. Głównym obowiązkiem – jako zakonu franciszkańskiego, jest kontynuowanie tych dzieł, które najbardziej odwołują się do charyzmatu św. Franciszka z Asyżu. Podstawowym celem istnienia jest prowadzenie świetlicy socjoterapeutycznej, która poprzez swe działanie ma zapobiegać niedostosowaniu i sieroctwu społecznemu dzieci i młodzieży. Do zadań należy wdrażanie wychowanków do przestrzegania zasad współżycia społecznego, kształtowanie w nich właściwego stosunku do nauki i pracy, podnoszenie poziomu kultury osobistej oraz eliminowanie zaburzeń zachowania. Zadania mają być realizowane poprzez współpracę z rodziną wychowanka, nastawioną na pomoc w rozwiązywaniu problemów wychowawczych, poradnictwo życiowe oraz poprzez nawiązanie kontaktu ze szkołami czy innymi organizacjami lokalnymi, mogącymi pomagać dziecku i rodzinie. Głównymi odbiorcami zajęć prowadzonych przez Franciszkański Ośrodek Pomocy Dzieciom są dzieci i młodzież z rodzin dysfunkcyjnych, ale Ośrodek otwarty jest na każdego, który chciałby rozwijać swoją osobowość, talenty czy spróbować zaakceptować siebie takiego jakim się jest naprawdę, co powoduje że jest zdolny współpracować z każdym człowiekiem czy instytucją.

Powyższy tekst jest przedrukiem artykułu o. mgr. Urbana Adama Bąka OFM Franciszkański Ośrodek Pomocy Dzieciom w Głubczycach. XX lat w służbie Bogu i ludziom, który ukazał się w: Kalendarz Głubczycki 2018.